Παλαιά Φώκαια, έτος 1948, κάτοικοι περίπου πεντακόσιοι τριάντα (530) αγρότες, ψαράδες, κτηνοτρόφοι, μικροεπαγγελματίες.
Ένας δρόμος οδηγεί προς την Αθήνα, αυτός των Μεσογείων, η μεγαλύτερη διαδρομή χωματόδρομος, γεμάτος λακούβες.
Η παραλιακή λεωφόρος, δεν έχει γίνει ακόμη. Συγκοινωνία σχεδόν ανύπαρκτη, γιώτα -χι αυτοκίνητα, κανένα τηλέφωνο, κανένα ηλεκτρικό ρεύμα, δεν έχει έρθει ακόμη, χρόνια πέτρινα.
Ήταν ακριβώς τότε, που μια παρέα νέων ανθρώπων του χωριού μας την εποχή εκείνη, ίδρυσαν το Α.Π.Σ. «Ο ΠΡΩΤΕΥΣ». Ποδοσφαιρική ομάδα, ανεξάρτητη, ανεπίσημη, χωρίς καταστατικό, χωρίς καν Διοικητικό Συμβούλιο.
Γήπεδο δεν υπήρχε, ευτυχώς όμως υπήρχαν αλάνες, έτσι η παρέα με κάμποσους εθελοντές πήγαν με τσάπες, φτυάρια, τσουγκράνες στην αλάνα, εκεί που σήμερα είναι η κεντρική πλατεία του χωριού μας, την καθάρισαν από τα αγριόχορτα, τις πέτρες, τα αγκάθια, τα σκουπίδια, τα μπάζα, έκλεισαν λακούβες, έστρωσαν το έδαφος όσο γίνοταν, έστησαν δοκάρια (γκόλ – ποστ) χάραξαν γραμμές με ασβέστη και το γήπεδο έτοιμο.
Αγόρασαν μία εμφάνιση, μια μπάλα και την σημαία της ομάδας, χρώματα πράσινο – άσπρο, έμβλημα ή πεντηκόντορος Ναυς ( πεντηκοντόρος ναυς, αρχαίο ρωμαικό πλοίο).
Πράσινη φανέλα με πλατύ άσπρο συρίτη στο στήθος και το έμβλημα με την πεντηκοντόρο, άσπρο παντελονάκι με πράσινες ρίγες στο πλάι, πράσινες κάλτσες, παπούτσια της εποχής με σκληρό πέλμα, σκληρές σκάρες και αμέτρητα καρφάκια, μπαλα επίσης της εποχής, με σαμπρέλα, βυζί και κορδόνι.
Σε αυτήν την πρώτη ομάδα έπαιξαν, Ιωάννης Γιακουμόγλου, Βασίλειος Τρέχας (τερματοφύλακες) Αντώνιος Νικολάκης, Σταμάτιος Κόλλιας, Νικόλαος Τζιτζηρας, Μιχαήλ Φραντζέσκος, Άγγελος Χόρτσας, Δημήτριος Σουμελίδης, Θωμάς Τσαλικίδης, Παναγιώτης Παπουτσής, Ευάγγελος Ταμπούρας, Ευάγγελος Μοσχονησιώτης, Χρήστος Καραγιάννης και κάποιο άλλοι ακόμη. Επίσης έρχονταν και έπαιζαν και κάποια παιδιά από την Δραπετσώνα, Μακεδών, Περλορέντζος, Κονιόρδος, Κουτσουκιός, Εμμανουηλίδης, Παπαδόπουλος και άλλοι. Τα παιχνίδια βέβαια ήταν όλα φιλικά, ανεπίσημα.

Στα μέσα περίπου του 1952 όλοι σχεδόν οι παραπάνω σταμάτησαν να παίζουν, άλλοι έφυγαν από το χωριό, κάποιοι πήγαν στρατιώτες, άλλοι για διάφορους λόγους, γεγονός είναι ότι σταμάτησαν και έτσι η ομάδα διαλύθηκε, το δε γήπεδο η Κοινότητα τότε το γέμισε ευκάλυπτους, προφανώς για την καταπολέμηση των κουνουπιών, που αφθονούσαν τότε στο χωριό μας και έτσι πλέον δεν υπήρχε ούτε και γήπεδο.
Η ιδέα όμως του ΠΡΩΤΕΑ, γιατί ιδέα ήταν τότε ο ΠΡΩΤΕΑΣ, είχε μπεί για τα καλά στο αίμα σε εμάς τους μικρότερους, δεκατεσσαρίδες, δεκαπενταρίδες, δεκαεξαρίδες τότε, που αποφασίσαμε την άμεση επανίδρυση της ομάδας. Γήπεδο όμως και πάλι δεν υπήρχε, ευτυχώς όμως υπήρχαν ακόμη αλάνες, έτσι η παρέα των μικρών με καμπόσους εθελοντές με φτυάρια, τσάπες, τσουγκράνες πήγαμε στην αλάνα εκεί που σήμερα είναι το κοινοτικό κατάστημα και πάλι από την αρχή, την καθαρίσαμε από τα αγριόχορτα, τα αγκάθια, τις πέτρες, τα μπάζα, κλείσαμε λακούβες, στρώσαμε όσο γίνοταν το έδαφος, στήσαμε δοκάρια (γκόλ – ποστ), χαράξαμε γραμμές με ασβέστη και το γήπεδο έτοιμο.
Κάνοντας έρανο μεταξύ μας, βγάζοντας κανένα ψάρι σην κλήρωση και λέγοντας τα κάλαντα Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά καταφέραμε και αγοράσουμε μια εμφάνιση και μια μπάλα, η σημαία υπήρχε, στα ίδια χρώματα πράσινο – άσπρο και με έμβλημα την πεντηκοντόρο, παπούτσια βέβαια πάλι της εποχής σκληρό πέλμα, σκληρές σκαρες αμέτρητα καρφάκια, μπάλα επίσης της εποχής, σαμπρέλα, βυζί, κορδόνι.
Για χρόνια αρκετά είχαμε μόνο μία μπάλα, ξήλωνε την μπαλώναμε, ξανα ξήλωνε την ξανα μπαλωναμε και έτσι πορευόμασταν.
Σε αυτήν την ομάδα έπαιξαν, Αλέξανδρος Φιλιππίδης, τερματοφύλακας, Βασίλειος Φιλίππου, Απόστολος (Τάκης) Ρουμελιώτης, Κωνστατνίνος Μάγειρας, Δημήτριος (Μήτσος) Μακροδημήτρης, Στυλιανός Καλαιτζόγλου, Αντώνιος Μοσχονησιώτης, Λάζαρος Μοσχονησιώτης, Ευάγγελος Μοσχονησιώτης του Δημητρίου, Ευάγγελος Μοσχονησιώτης Στυλιανού, Χρήστος Καραγιάννης, Ιωάννης Τζίτζιρας, Σωτήριος Τζίτζιρας, Δημήτριος Μάγειρας και κατά καιρούς κάποιοι ακόμη.
Στην φιλοξενούμενη ομάδα δίναμε τότε οδοιπορικά έξοδα εκατό (100) δραχμές, για να έχουμε εξασφαλισμένες τις εκατό (100) δρχ και για να μην ψαχνόμαστε την τελευταία στιγμή, εκεί στο καφενείο του Βαγγέλη και του Γιώργου Μοσχονησιώτη όπου μαζευόμασταν κάθε Σάββατο βράδυ κάναμε έρανο μεταξύ μας και έτσι είμασταν ήσυχοι, επίσης στο ημίχρονο του αγώνα κάποιοι από εμάς (που παίζαμε) βγάζαμε δίσκο μεταξύ των φιλάθλων και έτσι συμπληρώναμε τα κενά, τα παιχνίδια βέβαια ακόμη πάντα φιλικά, ανεπίσημα.
Αυτό το γήπεδο εκεί που σήμερα είναι το κοινοτικό κατάστημα, είχε δυό (2) σοβαρά μειονεκτήματα (εκτός των άλλων), πρώτον η ανατολική του πλευρά, κατεύθυνση Αντατολή Δύση , ήταν κάπως στενή, πράγμα που μας δυσκόλευε πολύ στην ανάπτυξη του παιχνιδιού και δεύτερον και σοβαρότερο το έδαφος ήταν πάρα πολύ σκληρό, σχεδόν πετρώδες, έπεφτες σηκωνόσουν ματωμένος.

Έτσι γύρω στο 1958 περίπου, αλλάξαμε γήπεδο, πήγαμε στις Αρμύρες, εκεί που σήμερα είναι το Ξενοδοχείο, κάτω από την παραλιακή λεωφόρο που ήδη είχε περάσει και από το χωριό μας και κάναμε καινούργιο γήπεδο, με καλές διαστάσεις και μαλακό έδαφος.

Μέχρι το 1961 το Σωματείο δεν ήταν μόνο ανεξάρτητο αλλά και ανεπίσημο χωρίς καταστατικό, το πρώτο καταστατικό του Σωματείου εγκρίθηκε την του 1961 με την υπ’ αριθμόν απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών.
Το πρώτο άρθρο του καταστατικού εκείνου έλεγε: Σκοπός του Σωματείου είναι η διάδοση του αθλητισμού μεταξύ των νέων της περιοχής.
Παρά το γεγονός ότι τώρα είμαστε Σωματείο επίσημο και αναγνωρισμένο δεν μπορούσαμε να πάρουμε μέρος στο πρωτάθλημα της (ΕΠΣΑ) Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Αθηνών, γιατί το γήπεδο δεν είχε τις προυποθέσεις για αγώνες πρωταθλήματος, δεν ήταν καν περιφραγμένο και δεν είχαμε κοντα στο γήπεδο ούτε αποδυτήρια, εγκαταστάσεις που απαγορεύοταν να γίνουν κάτω από την παραλιακή λεωφόρο, όπου ήταν το γήπεδο έτσι συνεχίζαμε τα φιλικά παιχνίδια, με την διαφορά ότι τώρα, ως επίσημα ανεγνωρισμένο σωματείο έπρεπε να βγάζουμε άδεια αγώνα από την Υπηρεσία Σωματικής Αγωγής Νομαρχίας Αττικής, που ηταν τότε στην Αθήνα, γωνία Αγ. Κωνσταντίνου και πλατεία Ομονοίας.
Μετά το 1961 άρχισαν σταδιακά να παίζουν στην ομάδα και αλλά παιδιά, του χωριού μας, ο Κωστής Μαλτέζος, ο Τάσος Φασουλάκας, ο Στέργιος Μεταξάς, ο Κυριάκος ( Κούλης) Αρίστου, ο Νίκος Παπουτσόγλου, ο Μιχάλης Δεληγιάννης (τερματοφύλακας) ο Νίκος Γιαπιτζόγλου (τερματοφύλακας), ο Αντώνης Ρουμελιώτης (τερματοφύλακας), ο Τάσος Προδρομίδης και άλλοι.
Τα παιχνίδια με τις άλλες ομάδες μας τα έκλειναν οι Αφοι Δαβιλά, αυτοί είχαν στην οδό Αθηνάς (Αθήνα) μαγαζί με αθλητικά είδη, από αυτούς αγοράζαμε ότι χρειαζόμασταν για την ομάδα και πάντα – επι πιστώσει (βερεσέ).

Το 1969 η Κοινότητα, πρόεδρος της Κοινότητας Νικόλαος Παπουτσής με ομόφωνη απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου αποφάσισε την ίδρυση Κοινοτικού γηπέδου και έτσι κατασκευάστηκε αυτό το γήπεδο με τις προυποθέσεις του κανονισμού για αγώνες πρωταθλήματος, ερασιτεχνικής κατηγορίας.

Έτσι την αγωνιστική περιόδο 1970-1971 πήραμε μέρος στο πρωτάθλημα τρίτης ερασιτεχνικής κατηγορίας της Ενωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Αθηνών (ΕΠΣΑ).
Στην ένταξη μας στην ΕΠΣΑ αλλα και σε όλες τις διαδικασίες που έπρεπε να γίνουν, δελτία πσδοσφαιριστών, μεταγραφές από άλλες ομάδες κλπ. ( κάποιοι από εμάς είχαμε δελτία σε άλλες ομάδες) αλλά και οικονομικά κυρίως, με την αγορά αθλητικού υλικού, μας βοήθησε πάρα πολύ ο Σάββας ο Θεοδωρίδης, παλαιότερα τερματοφύλακας του Ολυμπιακού Πειραιώς και της Εθνικής Ελλάδος, που από το 1964 περίπου είχε έρθει και έπαιζε μαζί μας στον ΠΡΩΤΕΑ (όχι τερματοφύλακας) και για την ιστορία ο πρώτος αγώνας, στο πρωτάθλημα (Γ) (τρίτης ερασιτεχνικής κατηγορίας) έγινε στο γήπεδο μας με αντίπαλο το ΒΥΖΑΝΤΙΟ Βύρωνα, είχαμε κερδίσει 1-0, το γκόλ ο Λάζαρος ο Σαρρής με κεφαλιά, μετά από κόρνερ.